Geceler boyu masal, “Elf Leyle ve Leyle”

Binbir Gece Masalları’nın bildiricisi efsanevi Pers Prensesi Şehrazat’tır. Masallardan oluşmuş bir labirentin içinde bir öyküden diğerine geçer Şehrazat. O masallarını anlattıkça uyku tatlı sarhoşluğunu yanına alarak terk eder geceyi, ta ki şafak sökene kadar.

Efsaneye göre eski Hint ve Çin diyarlarında hüküm süren Pers Şehinşahı (Şahlar Şahı) Şehriyar, sarayından uzaklaşmak zorunda kalır. Sarayda bir şey unuttuğunu fark ederek aniden geri döner. Bu sırada eşini zenci kölelerden birinin kollarında bulur. Eşini ve köleyi oracıkta kılıcıyla öldürür. Bu sadakatsizliğin üzerine tüm kadınlardan intikam almaya ant içer.

Şehriyar her gün bir kızla evlenir ve beraber oldukları gecenin sabahı kızın kafasını vurdurur. Güzelliğiyle ve aklıyla hayranlık uyandıran vezir kızı Şehrazat, babasının tüm itirazlarına rağmen Şehriyar ile evlenmeye karar verir. Evlendikleri gece hükümdarın yanına gitmeden önce Şehrazat son bir dilekte bulunur. Dileği kardeşi Dünyazat’ı görmektir. İki kız kardeş birbirlerine sarıldıklarında Dünyazat da Şehrazat’tan bir dilekte bulunur: “Ne olursun ablacığım, o güzel masallarından birini son defa bana anlat!” 

Şehrazat, efsunlu sesiyle güzel masallarından birini anlatmaya başlar. Şehriyar da yattığı yerden Şehrazat’ın anlattığı masalı dinlemektedir. Yeni evliler baş başa kalınca Şehriyar Şehrazat’dan bir masal da kendi için anlatmasını ister. Ve Şehrazat, masallardan bir labirent kurmaya başlar. Masalın en heyecanlı yerinde, gün ağarmaya yakın “Gündüz masal anlatılmaz!” diyerek yarıda bırakır anlatısını. Öykünün devamı ertesi gece tamamlanacaktır. Yarım kalan masalı bir diğeri, sonrakini bir diğeri izler. Bir masal, bir masal daha… Şehrazat binbir gece boyunca masallar anlatır, Şehriyar ise binbir gece boyunca bu masalları dinler. Binbirinci geceye geldiklerinde artık anlatacak masalının kalmadığını söyler Şehrazat. Binbirinci gecede Şehriyar, Şehrazat’ı sevdiğini ve ona güvendiğini fark eder. İkisinin binbir gece boyunca üç oğlan çocukları olmuştur.

Arap matematik çevrelerinde 1.000 sayısının kavramsal karşılığı sonsuzluktur. Masallara sonsuzluk düşüncesini sembolize etmek üzere Binbir Gece Masalları, “Elf Leyle ve Leyle” ismi verilmiştir. Belki de bu nedenle eserdeki tüm öyküleri dinleyen kişinin delireceğine dair bir efsane doğmuştur. Ve yine bir başka rivayete göre bugüne dek Binbir Gece Masalları’nı baştan sona dinleyen çıkmamıştır.